Kenmerkend aspect: De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse republiek
Het bestuur van het gewest Holland werd voor een belangrijk deel geleid door de raadspensionaris. Hij bepaalde voor een belangrijk deel de agenda van Statenvergadering en voerde de afgevaardigden van het gewest in de Staten-Generaal aan. Daarnaast onderhield hij contacten met het buitenland. Omdat het gewest Holland in de Republiek het meest welvarend was en daardoor ook de hoogste belasting afdroeg, was de functie van de raadspensionaris één van de belangrijkste in de Republiek. Naast een raadspensionaris was er ook een stadhouder. Deze voerde de legers en vloot van de gewesten aan in tijden van oorlog. Omdat de Republiek in oorlog was met Spanje was ook deze functie erg belangrijk. Vanaf 1585 was Maurits de stadhouder van Holland en Zeeland (en later ook van andere gewesten), vanaf 1586 was Johan van Oldenbarnevelt raadspensionaris van Holland.